Gevaren van wissel- en gelijkspanning

Gepubliceerd door focus op 27/04/2012 in de rubriek Natuur en Wetenschap - Wetenschap

Werken aan elektriciteit houdt risico's in. De netspanning is tegenwoordig 220 volt wisselspanning. Dit is een spanning die al snel dodelijk is. Wees extreem voorzichtig wanneer je hiermee moet werken.

Gelijkspanning. De spanning heeft steeds dezelfde sterkte en po­lariteit.

Wisselspanning. De spanning wisselt telkens van polariteit.

De netspanning in Nederland is tegenwoordig 220 volt wisselspanning. Dit is een spanning die al snel dodelijk is. Wees extreem voorzichtig wan­neer je hiermee moet werken.

Vermijd het werken met apparaten die direct worden gevoed met net­spanning totdat je wat meer ervaring hebt opgedaan met elektronica, en knutsel alleen met dingen die hun elektriciteit krijgen van een netadapter of batterijen. De spanningen die hierbij komen kijken zijn vrijwel honderd procent veilig, tenzij je echt heel rare dingen doet.

Het grootste gevaar van netspanning is de uitwerking ervan op de hart­spier, die door de wisselspanning zowel verkrampt als uit zijn normale ritme raakt. Ook kan netspanning ernstige verbrandingen veroorzaken. Bijzonder tragisch is ook dat dodelijke ongelukken met netspanning zich vaak voordoen wanneer er verder niemand in de buurt is om in te grijpen als er iets misgaat; de meeste knutselaars werken nu eenmaal al­leen.

Gelijkspanning heeft meestal een lagere waarde dan de netspanning en levert daarom in het algemeen minder gevaar voor schokken op, maar is bepaald niet ongevaarlijk — ook niet bij lage spanningen. Als je de twee polen van een batterij direct met elkaar doorverbindt (en dus kort­sluiting maakt), kan deze heet genoeg worden om brandwonden te ver­oorzaken; sommige batterijen kunnen zelfs krachtig exploderen. Een an­der risico is brandgevaar: als er maar voldoende stroom door een draadje loopt, kan dit gemakkelijk roodgloeiend worden, zeker als het een wat dunner draadje is, of als je een krachtige batterij of accu ge­bruikt. Een gloeilampje bevat immers ook niets anders dan een dun draadje dat witgloeiend wordt gestookt, en dat kan al bij enkele volts en een paar tiende ampère. Kortom: blijf ook bij 'ongevaarlijke' spanningen verdacht op de gevaren.