Op zoek naar je geluk?

Gepubliceerd door Morena op 02/05/2013 in de rubriek Lifestyle - Diversen

Op zoek naar je geluk , en hoe doelgerichte therapie je hierbij kan helpen. Twee verrassende interviews van 2 enthousiaste therapeuten Tai Chi en emotioneel lichaamswerk.

Op zoek naar je geluk.

Thuis in de chaos van de alternatieve therapieën. De westerse mens heeft het zich in de tweede helft van de 20e eeuw materieel erg naar de zin gemaakt. Het betaald verlof, de vijfdagenweek, de sociale zekerheid hebben hem voor het eerst in de geschiedenis in staat gesteld om het leven qua inkomen en welvaart zorgeloos in te richten.
De consumptiemaatschappij ziet hem als producent en consument van goederen en diensten en dat doet de economie draaien. Op het eerste gezicht geen probleem. Maar het geluk is verarmd tot het geluk dat te koop is. De welvaart is gestegen maar het welzijn is weggebleven. Het individualisme is groter geworden. Er mag veel meer en er is meer vrijheid maar waarvoor ? Houvasten zijn weggevallen, in de kerken zitten enkel de echte of de traditiegetrouwe gelovigen. De ruime kennissenkring in en rond het dorp is ingekrompen tot het koppel met twee kindjes uit de reclame en de èèn-ouder gezinnen nemen toe. Het verenigingsleven is vervangen door digitale TV, computerchat en docusoaps. Er is een grote nood aan zingeving. Het begon met het joggen en de aerobic uit de jaren tachtig maar nu is de westerse mens veel bezig met zijn lichaam.

Wellness en welbehagen zijn belangrijke bezigheden geworden. Het geluk is niet te koop. Het geluk is ook niet aan te bieden in een standaard all-in formule. Ieder zoekt het zelf maar uit. En steeds meer mensen zoeken het in de aandacht voor hetgeen de materiële wereld overstijgt. Ons lichaam en het leven doen ons aanvoelen dat er meer is dan werk, gezin en welvaart. Het leven dat in ons aanwezig is, is een deel van het leven rondom ons. Ons lichaam vertelt ons dat onze geest er niet los van staat. Hoe kunnen wij ons lichaam en ons leven meer in overeenstemming brengen met het leven en het heelal waar het deel van uitmaakt en zo gelukkiger worden?
Zoveel hoofden, zoveel meningen

("Tot capita, tot sensus"). Vele therapieën en

filosofieën bieden zich aan en ieder kan er uit kiezezn wat hem het best ligt.

Hierbij aansluitend 2 uiteenlopende getuigenissen  van 2 therapeuten .

Rie Vanduren: therpeute  emotioneel lichaamswerk

diploma Licentiaat pedagogische wetenschappen aan de K.U.Leuven

Richting onderwijskunde

Werkte 3 jaar in de normaalschool als pedagoge

Daarna 4 jaar in een orthopedagogische situatie als coördinator in een dagcentrum voor diep mentaal meervoudige gehandicapten, en daarna werk als

sociaal pedagoge in het vormingswerk.

Maar op de leeftijd van 29 jaar had Rie het gevoel dat er iets voor haar niet klopte.

Ze wist hoe ze alles moest doen, haar inzichten waren helder, maar op de een of andere manier had ze het gevoel dat ze op allerlei vlakken bleef vastlopen.

Ze is dan voor zichzelf op zoek gegaan naar andere methodes en is dan terecht gekomen bij iemand in Oostende die actief emotioneel lichaamswerk gebruikte.

Dit was voor haar het moment dat ze zich voelde thuiskomen , toen is ze een wereld ingetuimeld die haar onmiddellijk heeft gepakt.  Daar kwam ze via de ervaring in contact met haar onbewuste overtuigingen die ‘vrij’ leven in de weg stond.

Eerst heeft ze 3 jaar met zichzelf bezig geweest en haarzelf geheeld zoals zij dat uitdrukt,haar patronen die haar deden vastlopen , heeft ze gevoeld, bekeken, ervaren en veranderd. En dat is nu precies het goede aan het actieve lichaamswerk vertelde Rie.

In de sociale psychologe ,zegt ze , is het heel frappant  dat mensen zeggen  wat ze  in bepaalde situaties gaan doen, maar wanneer je  ze dan in een concrete situatie brengt dan zie je dat ze net het tegenovergestelde gaan doen. Dit was het vak , dat Rie in Leuven  het meest getroffen heeft.

Het verschil tussen wat een mens zegt en wat een mens doet.

Nu werkt ze echter via de signalen dat het lichaam geeft van een persoon, en die signalen zijn belangrijker dan wat de persoon zegt.

Dit is de kracht van het actieve lichaamswerk, de signalen van het lichaam proberen te duiden, door het te observeren en inzicht te krijgen om tot transformatie of verandering te komen.

Het lichaam kan dus moeilijk liegen, in het engels zeggen  ze ‘took by surprise’ en dat betekent dat je onvoorbereid , per toeval geraakt kan worden, zodat er woorden , beelden, emotionele reacties  naar boven komen die je moeilijk kan plaatsen.

Het zijn met die reacties uit het onbewuste dat Rie via allerhande technieken werkt  om daar een draai te kunnen aan geven. Ze laat haar cliënt aanvoelen hoe het is om anders met een situatie om te gaan.

Het is dus min of meer een herprogrammeren. Een voorbeeld van Rie is bv  het feit dat ze voor ze 29 jaar  erg verlegen was , ze had het moeilijk om in groepen haar mond open te doen.

Nu echter heeft ze het gevoel dat ze een keuze heeft, ofwel haar mond houden ofwel iets in de groep naar voren te brengen.

Dat maakt dat ze zich veel vrijer is gaan voelen, door die vrije keuze. Geen gedoe meer op automatische piloot vertelt Rie opgewekt, nu niet meer. Een diepere bewustwording dat is waar ze voor gaat, waardoor ze ook veel gelukkiger in het leven staat en met veel meer verantwoordelijkheid

Op haar zoektocht naar zingeving  is het Rie opgevallen dat die tocht eigenlijk stopte toen ze opgaf met het zoeken in grote theorieën , maar het vond in het concrete leven, in het hier en het nu, en in de verantwoordelijkheid om het leven totaal op te nemen.

En door te beginnen met het actieve emotionele lichaamswerk is ze ook onmiddellijk gestart met meditatie, het is die combinatie die in haar eigen leven en in dat van haar clienten, haar invalshoek geworden is, om de volledige mens te benaderen, en die  niet meer in stukjes op te splitsen, alleen emoties, psyche,of ratio.

Vanuit haar opleiding in Leuven, via de ontwikkelingspsychologie  kan ze ook immers de meeste dingen duiden, maar de ervaring gaat voor de theorie.

Vanuit die ontwikkelingspsychologie had Rie het inzicht bv dat iemand geleerd heeft haar of zijn neen af te geven aan een jonge leeftijd van ongeveer 3 jaar, of bv het voorbeeld dat ze zelf aanhaalde dat ze wist in principe te vroeg zindelijk te zijn geweest met de gevolgen van dien. Maar het gedraait krijgen daar wist ze hoegenaamd geen raad mee.

Pas toen ze PRIMAL is gaan doen, een therapie gebaseerd op “Janov”, veranderde ze . Janov die met de oerschreeuw  (sterke lichamelijke actieve oefeningen, met stemgebruik) mensen terug brengt in het gevoel van het kind, en dan op het moment van een blokkade waar de persoon tegen aan botst , een draai aan geeft.

Zij vertelde in dergelijke oefening gevoeld te hebben hoe het was te blijven roepen naar haar vader die maar niet kwam opdagen, en toen ook besefte dat het daar was dat ze opgegeven had haar stem te gebruiken. Maar in dergelijke primal oefening heeft ze haar stem teruggenomen. Ze wist natuurlijk dat het met haar echte vader steeds niet kon, maar wat ze wel besefte was dat ze om iemand dichterbij te hebben, ze haar stem best wel mocht gebruiken.

Psychodrama, bondings en geleide fantasieën zijn allemaal technieken die heel waardevol zijn. De bondings waren voor Rie de krachtigste oefeningen om naar de grootste blokkades terug te gaan en ze los te laten. Hier citeer ik even de woorden van Rie in verband met die krachtige oefening; “Een ervaring die ik heel krachtig beleefd heb is dat ik op een weekend  door allerhande oefeningen heel erg ziek ben geworden, in een bepaalde grieptoestand als het ware. Ik had koorts , griep gekregen  maar ben toen wel dit weekend bij de groep gebleven. Ik heb dan ’s morgens een heel stevig oefening meegedaan, een structuur, meditatie , en ik had toen plotseling allemaal heel duidelijke beelden van toen ik nog een kind was. Ik had toen een moedervlek in m’n nek en op mijn 6 maanden dachten mijn ouders dat ze deze moesten laten weghalen. Ze hebben dit dan ook gedaan maar dat heeft op mij een enorme grote impact gehad. Vanaf dat moment , toen ik dit besefte is ook mijn pijnlijke nek verdwenen, stond mijn hoofd opnieuw veel rechter en ben ik ook veel rechter en duidelijker in het leven gaan staan. Na die oefening was mijn grieptoestand dan ook helemaal weg.”

Rie is niet van mening dat je voor alles terug in je kindertijd moet omdat je daar teveel tijd voor nodig zou hebben maar de belangrijkste blokkades onder ogen kunnen zien werkt verrijkend. Je moet als het ware je pijn herbeleven om die dan ook los te laten en er veel vrijer uit te komen. Sommige mensen slagen daar in maar anderen zitten in een fase dat ze beseffen dat het zo niet langer kan maar de klik echter nog niet maken. Het is die klik volgens Rie, die je moet maken. Om nog dieper te gaan werken, op het zielsniveau als het ware, is meditatie nodig vertelt ze, de totale mens is belangrijk.  Je bewuste zijn vergroten is iets waar sommigen een heel leven mee bezig blijven.

Rie is intens bezig op zielsniveau, ze heeft dan ook beseft dat er meer was, iets groter, het bestaan zelf die haar meenam en waar ze zelf kon beslissen wel of niet mee te gaan in de uitnodigingen die het bestaan haar aanbood.

En dat juist heeft er voor gezorgd dat ze een totaal ander leven is kunnen gaan leiden.

Het bestaan daagt Rie uit om dingen te doen, plaatst haar voor uitdagingen die ze zelf moeilijk zou kunnen bedenken. Het geeft haar het gevoel door te werken aan haar persoonlijkheid binnen het geheel, met respect voor dat geheel, in het besef van haar kleinheid. De uitdagingen van het bestaan kan ze aan, doordat ze het bestaan heeft leren aanvaarden en er tevreden mee zijn. Ze loopt niet meer van het leven weg, ze laat het komen en gaat het aan.

Getuigenis van een Tai Chi therapeute:

Tai-chi : de getuigenis van een therapeute

Op een avond in januari hebben we om acht uur ’s avonds een afspraak bij Johanna Swinkels in Gent. We kennen haar nog van een cursus in Roeselare en we wilden haar bij haar thuis interviewen over haar leven en haar werk. Tai-chi in de persoon van een Nederlandse vrouw in Vlaanderen.

Haar appartement op het vijfde oogt ruim en sober. In de inkom en ook in de woonkamer hangen schilderijen in zachte kleuren en ronde vormen en een nis in de muur tegenover de deur herbergt een beeltenis van een veelarmige oosterse godin.

“Ik vond het beeld in een wijk in Amsterdam. In de winkel stond het vol mannelijke Boeddha’s maar dat ene vrouwenbeeld trok mijn aandacht en moest ik hebben.” Onze gastvrouw stelt ons voor aan haar dochter die braaf een boek zit te lezen in de sofa en we zetten ons aan de tafel met een glas water en een blonde Leffe. Rondom ons zacht licht, kaarsen en stilte.

Johanna is afkomstig uit Eindhoven in het zuiden van Nederland. Ze wou kunstacademie doen en vond haar gading daarvoor in Groningen, helemaal in het noorden van het land. Ze werd beeldend kunstenares, ze schilderde en exposeerde en verkocht haar werken maar op haar dertigste begon ze zich te interesseren in de oosterse vormen van meditatie en lichaamsbeweging. Het contact kwam via een advertentie in een krant waar tai-chi werd aangeprezen als een manier om de innerlijke harmonie te herstellen. Ze verkoos die weg boven een therapie : ze leerde zo luisteren naar haar lichaam en haar grenzen weten liggen. Nu geeft ze zelf les in tai-chi en Qi gong. Die laatste discipline is ons vreemd.

“Qi gong is al tweeduizend jaar oud en heeft een lossere vorm dan tai-chi. Er komt minder beweging en er komen minder bewegingsvormen aan te pas, maar de aandacht voor het bewegen is groter en de uitwerking ervan is energetischer. Qi gong kan je occasioneel volgen, je kan al eens een les overslaan, wat met tai-chi moeilijker is, vermits het gaat over het aanleren van een lange reeks bewegingen in een redelijk stricte volgorde die je moet opbouwen, en waar je op het einde tot één grote vorm komt. Dat vergt een grote concentratie, in het begin ook met het hoofd, bij het aanleren van alle bewegingen via visuele voorstellingen. Pas later kom je ermee volledig in je lichaam.”

Haar schilderkunst weerspiegelt wat tai-chi bij iemand teweeg brengt. “Tai-chi brengt je terug naar je bron, je centrum. Het ontdoet je leven van alle overbodige franje. Alles wordt eenvoudiger, soberder, minimaler.” Kan je dan niet fauvistisch of experimenteel gaan schilderen als je aan tai-chi doet, met felle kleuren en bizarre vormen die de gekweldheid en het gevecht van de mens met het leven weergeven ? “Als een Karel Appel van Cobra dat zo doet, is dat zijn manier om zich te uiten en dat zal hem ook wel goed doen. Waar het er om gaat is dat je je creatieve ik het werk laat doen, zonder nadenken komt het werk tot stand.” Heeft tai-chi veel belang en invloed in jouw leven ? “Ja, op den duur wordt tai-chi een deel van je leven. Hoe je eten klaar maakt, hoe je afwast, de dagelijkse handelingen, zelfs hoe je een velletje toiletpapier neemt in één korte beheerste beweging. Het plaatst je telkens terug naar je plaats op de aarde, naar de elementaire levenskracht van je ademhaling. Eerst moet je je chakra’s openen, te beginnen met de wortelchakra, die ligt beneden je navel en is de zetel van je gevoelens. Pas als alle chakra’s open zijn kan er energie stromen en spoelen blokkades weg. Door tai-chi heb je niet alleen een goede lichamelijke conditie maar ben je ook minder ziek. Als ik eens in de drie jaar ziek ben, dan is het maar van een gewone verkoudheid. Het is ook een deel van een gezonde levenswijze. Wij eten ook macrobiotisch, ying en yang moeten in harmonie zijn, ook in de voeding.” Hoe sta je dan tegenover de klassieke geneeskunde en de psychiatrie met medicamenten ? “Die zijn nodig. Bepaalde mensen moeten in een bepaalde situatie geholpen worden. Maar naar de diepte toe kan een alternatieve therapie beter zijn voor later. Bepaalde dingen moeten de mensen aanleren. Bijvoorbeeld dat de ademhaling het belangrijkst is, de basis om gezond te zijn. Bij stress is onze ademhaling verstoord, soms stoppen we met ademen.” Wat is het verschil van tai-chi en Qi gong met yoga ? “Je hebt verschillende disciplines in yoga maar yoga is over het algemeen meer lichamelijke ontspanning en redelijk gemakkelijk. Tai-chi en Qi gong zijn actiever en vergen meer van het hoofd”.

Het publiek dat ze bereikt is zeer divers. “Dat varieert van oefeningen voor het publiek van een welnesscenter tot lichaamsbeweging voor ouderen in een dienstencentrum. Dat kan gaan van een kleine groep van zes mensen tot een grote groep van dertig. De meesten zoeken hoofdzakelijk een aangenaam tijdverdrijf om zonder zich te forceren te bewegen en lichaamsklachten te verhelpen. Maar telkens heb ik veel voldoening van mijn werk als mensen bij mij komen vertellen wat een deugd het doet om met tai-chi of Qi gong bezig te zijn.” Of het haar niet opvalt dat het vooral vrouwen zijn ? “Ja, inderdaad. Misschien omdat vrouwen meer met hun lichaam bezig zijn, terwijl mannen meer met hun hoofd. Maar er zijn wel meer mannen die lesgeven. Misschien omdat het mannelijke hen de wilskracht geeft om vol te houden en om later als lesgever voor een groep te staan.”

Is het niet typisch voor de westerse mens, nu het houvast van de kerk is weggevallen, dat hij zijn nood aan spiritualiteit invult met oosterse spiritualiteit ? Ervaren de mensen in het oosten dat anders dan wij ? “Ik ben zelf nog niet in China geweest - dat staat wel op mijn verlanglijstje – en ik kan daar niet over oordelen. Maar wat ik weet is dat veel mensen hier maar een negatieve ervaring hebben opgedaan met de kerk. Ik denk dat er een nieuwe tijd aangebroken is, de tijd van Aquarius”. Dat doet een belletje rinkelen : is the age of Aquarius niet een regel uit een lied van de rockopera Hair over de hippiebeweging in de jaren zestig ? “Ja, maar ik denk dat steeds meer mensen ook bewust worden van het belang van innerlijke harmonie in het leven. Als iedereen daarvan overtuigd zou zijn, zouden er geen oorlogen zijn. Ik geloof dat we deel uitmaken van het universum. Wij zijn enkele van de vele energieën die er in het heelal zijn. We stemmen ons best af op dat heelal waar we deel van uitmaken. Wij zijn hier ook om te leren. Ons karma bouwen we op in het positieve of het negatieve en dat dragen we mee naar een volgend leven”. Dus je gelooft in reïncarnatie ? “Ja, en ieder leven draagt bij tot dat karma.” Hoe ga je dan om met dood en lijden, met het verlies van iemand die je dierbaar is ? “Dat is een groot verdriet en dat moet je leren aanvaarden. Maar het maakt deel uit van je leven. Niets is toevallig” Dus ons leven is voorbestemd ? “Voor een deel wel.” Waarin bestaat de vrije wil van de mens dan ? “In de keuze om in de lijn van je talenten te leven, je begaafdheden maximaal te beleven. Dan pas ben je gelukkig” Dus ben jij een gelukkig mens ? “Inderdaad, ik doe wat ik graag doe. Ik word er niet rijk van maar dat heb ik ook nooit gewild. Ik kom er mee rond.” Kan iemand die aan tai-chi doet ambitie hebben ? “Ja, mijn ambitie is mensen helpen zichzelf in harmonie te brengen. Ik doe het niet voor een groot pensioen. Aan een pensioen denk ik niet. Er zijn mensen die zeggen : nu moet ik hard werken maar later, als ik op pensioen ben, dan ga ik genieten. Nee, je moet nu genieten, van alles. Je bewust zijn van veel dingen is belangrijk. Niet in je hoofd leven maar in je lichaam.”